Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı)

Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti

Hanlığı) :
1227-1502 yılları arasında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Karadeniz ile Hazar Denizi arasında yaşamış bir Türk devletidir. Yaklaşık üç asır Asya'da hakim güç olmuştur.

Cengiz Han'ın 1227'de ölümünden sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyük hanlık makamını Ögedey işgal etti. Onun hâkimiyeti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Türk-Moğol Hakanlığı'nın teşkilâtlandırılması bakımından mühimdir. Bu maksatla kurultaylar toplanmış ve bazı umumî kurallar konulmuş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz'in "yasa"sı tatbik edilmekle beraber Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şehirli ve köylü ahalinin ihtiyacına göre bir idare kurulmuştu. 1235'te devlet işlerini alâkadar eden yeni meseleler münasebetiyle toplanan büyük kurultayda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batı Seferi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani Doğu Avrupa'nın istilâsı kararlaştırıldı. Bu maksatla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bilhassa Türklerden olmak üzere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyük bir ordu toplandı. Miktarı bilinmeyen bu Moğol-Türk ordusunun Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birkaç yüz bin kişiden ibaret olduğu muhakkaktır. Fütuhatın başlangıcı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1236 yılına rastlar. Bu muazzam ordunun başında Cengiz'in torunu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu (Çoçi Oğlu) bulunuyordu. Aslında Harezm Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kafkasya ve İrtiş'in batısı büyük oğlu Cuci'ye düşmüştü (1224). Fakat Cuci Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz Han'dan az önce öldü ve ona ayrılan yerler oğlu Batu Han'a verildi. Ona verilen bölgede kurulan devletin adı "Altınordu" Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

asıl kurucusu da Batu Han'dır. Altınordu adı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğolca'da çadır demek olan "Orda" kelimesinden gelir. Hanların ordugahında han çadırının üzeri altın kaplama olduğu için Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu çadıra "Altınorda" deniliyordu. Zamanla bu kelime Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Türkçe'de "Altınordu" şeklinde yazıldı.
Hem Altınordulular Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hem de "kral sarayı" ve "ordugâh" anlamlarında kullanılır. Batu Han'a ait olan yerlere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

babasının adından dolayı "Cuci Ulusu" deniyordu. Ulus Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

"Birleşik İller" anlamında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani yer adı olarak kullanıyordu. Sefere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ondan başka birçok Çingiz oğulları (prensleri) de iştirak edeceklerdi. Ön kıtaların kumandanı olarak da en meşhur generallerden biri olan Sobutay'ı (Sübegetey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Sübetey) görüyoruz. Askerlerin büyük bir çoğunluğunu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Orhun ile Yayık ve İrtiş aralarında yaşayan Türk kabileleri teşkil ediyordu. İlk darbe Bulgarlar üzerine oldu. Bu hareket Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1224'de Bulgarlar'ın Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Don boyundan dönen Moğol kıtalarına hücumlarının öcünü almak için yapılmıştı.
Bulgarlar az bir zaman içinde yenildiler; başta Bulgar olmak üzere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şehirleri tahrip edildi. Şehirlerden ve büyük yollardan uzakta kalan halkın Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu istilâdan zarar görmediği muhakkaktır; şehirli ve köylü ahaliden birçoğunun da kaçarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ormanlarda saklandığı anlaşılmaktadır. Bu suretle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol istilâsından sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Orta İdil sahasındaki Bulgar unsuru ortadan kaldırılmış olmadı; yok olan şey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

müstakil bir Bulgar devletiydi. Nitekim Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

çok geçmeden Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu bölgede Bulgar beylerinin yeniden faaliyette bulunduklarını görüyoruz.
1237 sonunda kış mevsimi olmasına rağmen Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol-Türk ordusu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rus bölgesinin istilâsına başladı. Bu sıralarda Rus yurdu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birçok knezliklere bölünmüştü. Ryurik sülâlesine mensup olmak üzere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

muhtelif mıntıkalarda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

knezleri

müstakil birer beylik hâlinde hükümet etmekte idiler; artık Kiyef (Kiev) merkez olmaktan çıkmıştı; onun yerine Suzdal Rusyası (Merkezi Vladimir) yükselmişti; batıda da Haliç knezleri kuvvet bulmuşlardı.
İlmen Gölü'nün kuzey sahilindeki Novgorod şehri de mühim bir iktisadî ve siyasî merkez vaziyetinde idi. Bu Rus knezlikleri arasında mücadeleler eksik olmadığından Rus yurdu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

âdeta

daimî bir anarşi manzarası arz etmekte idi. Batu Han'ın orduları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1237'de Bulgar memleketinden hareketle Suru (Sura) ırmağının baş kısmını geçtikten sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Ryazan üzerine yürüdüler; bir darbe ile burayı ele geçirdiler; o sıralarda ehemmiyetsiz bir kasaba olan Moskova'yı yaktılar. Vladimir Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Suzdal

Rostov ve Volga kıyısındaki Yaroslav şehirlerini zaptettiler; bütün bu şehirler birer kale idi.
Türk-Moğol ordusunun Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yalnız açık meydan muharebesinde değil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kaleleri kuşatmak ve zaptetmek hususunda da fevkalâde becerikli oldukları görülüyor. Kışın şiddetine rağmen Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han kuvvetleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

2-3 ay zarfında birçok kale ve şehri ele geçirdiler. 1238 baharı geldiği zaman bu ordu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İlmen Gölü'nün güneyinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Lovat ırmağına varmış bulunuyordu; fakat mevsimin icabı olarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha fazla kuzeye Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani Novgorod istikametine gidilmemiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

orduların güneye dönmesi uygun görülmüştü.
Bu defa Oka nehrine yakın Kozelsk şehrinin fazla direnmesi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ordunun hareketini biraz yavaşlatmışsa da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu kale zapt edilip ahalisi kılıçtan geçirilince Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol-Türk kuvvetleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1238 ilkbaharında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Don ile Dnyeper nehirleri arasındaki sahaya gelmişlerdi. Bununla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

seferin ilk safhası sona erdi. Gayet kısa bir zaman içinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hem de kış olmasına rağmen Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han

"yıldırım" harbiyle Rus yurdunun en mühim kısmını zapt ve Rus knezlerinin askerî kuvvetlerinin dayanak noktalarını imha etmişti. Tarihte ilk defa olmak üzere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

doğudan gelen Türk istilâsı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir darbede Rus knezlerinin siyasî varlıklarını ortadan kaldırmıştı.
Bu Moğol-Türk hareketinin ikinci safhası Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kumanlar'a karşı oldu. 1224'de Kalka boyundaki savaştan sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kumanlar

Türk-Moğol İmparatorluğunun düşmanları arasında sayılıyorlardı. 1238-39 yılındaki seferlerin neticesinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kumanlar

Don boyu ve bütün Kıpçak sahrasından kovuldu; bir kısmı kuzeydoğu'da Kama Bulgarları arasına gitmiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kalanları da Macaristan'a iltica etmişlerdi.
Bu suretle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kama boyundaki Kıpçak ve galiba Kumanlar'la birlikte olan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Yimekler'in gelmesiyle Türk unsuru artmış ve hattâ Bulgarlar bile Kıpçaklaşmışlardı. Bu suretle Moğol istilâsının bir neticesi de Orta İdil boyundaki Türk ahalisinin yeni şekilde karışmasını mümkün kılmasıdır; bugünkü Kazan Türkleri'nin kavmî oluşumları işte bu tarihî olaylarla izah olunmaktadır.

Batu Han

Kumanlar'ın işini bitirdikten sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1240'da Kiyef şehrini Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kısa süren bir muhasaradan sonra zaptetti. O sıralarda Kiyef'in zaten büyük bir ehemmiyeti kalmamıştı. Daha batıda olan Vladimir ve Haliç şehirleri de Moğol-Türkler tarafından işgal edilerek Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bütün Rus yurdu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han'ın eline geçmiş oldu. İstilâ kuvvetlerinin büyük bir kısmı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kumanlar'ın gittikleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Macaristan'a yürürlerken Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir kolu da Lehistan'ın güney eyaletleri üzerinden Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Silezya'ya kadar ilerlediler.
1241 ilkbaharında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Liegnitz yakınında karşılarına çıkan Alman kuvvetlerini yendiler; fakat daha ileriye gidemeyerek Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Macaristan'a döndüler. Moğol-Türkler'in bir kolu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hattâ Balkanlar'a girmiş ve Adriyatik sahillerine bile yaklaşmıştı. Bu suretle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1240-41 seferi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tam bir başarıyla bitmiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han'ın ordusu bütün meydan muharebelerini kazanmış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

binlerce kilometre genişliğinde Doğu Avrupa sahasını işgal ile Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

burada önce mevcut bütün askerî ve siyasî varlıklara son vermişti. Cengiz hayatta iken Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

batıdaki bütün sahanın Coçi'ye verileceği belli olmuştu; buna göre Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han'ın zaptettiği yerler Coçi ulusu olacaktı.
Batu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1241 yılında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İdil'in (Volga) aşağı mecrasına dönmüş ve nehrin sol sahilinde "Orda"sının (Karargâh) merkezini kurmuştu: Burası Saray adını aldı ve çok geçmeden eski Bulgar ve İtil şehirlerinin yerini tuttuğu gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

onlardan farklı olarak Doğu Avrupa Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Hazar denizi ve Aral denizi civarlarıyla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batı Sibir'in en mühim siyasî merkezi oluverdi.
Saray şehrinin kurulduğu yer "Cuci Ulusu"nun ortasında ve büyük ticaret yolu üstünde bulunması bakımından Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

cidden gayet doğru olarak tespit edilmişti. Bu sebeptendir ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehri az zaman içinde yükselivermişti.
Cengiz oğulları arasında en değerli kumandan ve dirayetli devlet adamı olarak tanınan Batu Han'ın Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ancak hakanlığın bütünlüğünü korumak namına Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Karakurum'daki hakanı tanıdığı ve zahiren ona itaat ettiği anlaşılıyor. Halbuki Batu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendi ulusunda istediği gibi icraatta bulunuyordu. Onun hâkimiyeti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1255'de ölümüne kadar sürmüştür. İrtiş boyundan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Aral denizinin kuzey mıntıkası da dahil olmak üzere Kama ve bütün İdil havzası Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Özü boyu ve Turla (Dnyestr) mıntıkasına kadar uzanan geniş bir sahada Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fütuhatı takiben Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yeni bir idare sistemi kuran ve merkezi Saray olan Moğol-Türk ordusuna da gereken nizamı veren Batu Han olduğundan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

o

hakkıyla Altın Ordu Devleti'nin kurucusu sayılmaktadır.
Bu devletin teşkilâtı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz yasası ve büyük Moğol-Türk Hakanlığı'nda tatbik edilen esaslara dayanmakla beraber Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

mahallî birçok hususların tanzimi ve bu memleketlerde mevcut eski geleneklerin de göz önünde tutulması lâzım gelmekte idi. Eski Bulgar Hanlığı ve Rus knezliklerinde Altın Ordu'nun menfaatlerine en uygun görülen bir sistem tatbik edilmesi lazım geliyordu. Bu bakımdan yeni sistemin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han tarafından başarıyla uygulandığı görülmektedir.
Batu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehrinde oturuyor Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fakat hukuken Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Karakurum'da oturan ve Büyük Hakan olan amcası Ögeday'a (Oktay'a) bağlı bulunuyordu. Ögeday Han'ın yerine Büyük Hakan olan Mengü Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1259'da ölünce Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han

Karakurum'la ilişkilerini gevşetti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ama şeklen hala oraya bağlı idi.
Batu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehrinde hüküm sürerken Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kardeşi Orda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Doğu Kıpçak yöresini idare ediyordu. İmparatorluğun doğu yöresine Ak Ordu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han'ın hakim olduğu batı bölgesine ise Gök Ordu denmiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sonradan Gök Ordu'nun adı Altın Ordu olmuştur. Bugün Altın Ordu diye andığımız devletin ilk adı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

işte bu Gök Ordu'dur. Devlet ikiye ayrılmış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fakat Ak Ordu hanları Altın Ordu Hanı'na bağlı kalmışlardı.
Batu Han'ın ölümünden sonra yerine küçük kardeşi Berke Han geçti (1257). Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendi adına sikke bastırmak suretiyle Karakurum'la ilişkisini keserek bağımsızlığını ilan etti. Ayrıca Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Yenisaray şehrini kurarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

burasını yeni başkent yaptı.
Bu sırada Cengiz Han'ın öteki oğulları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birbiriyle anlaşmazlığa düşmüş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Büyük Hakanlık tahtı için kendi aralarında savaşmaya başlamışlardı. Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu durumu iyi değerlendirdi. Büyük Hakanlık savaşında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

önce Artık Böke'yı tuttu. Ama bu savaştan Kubilay Han galip çıkmıştı ve bu yüzden Büyük Hanlıkla ilişkisi büsbütün kesilmişti.
Cengiz İmparatorluğu'nun paylaşılmasında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Harezm bölgesinin Çağatay Han'a düştüğünü söylemiştik bu ülke Artık Çağatay Ülkesi veya Çağatay Ulusu diye anılıyordu. Şimdi burada Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Algu Han hüküm sürmekteydi.
Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kafkasya'ya bir sefere çıktığı sırada Algu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sınırlarını Altın Ordu sınırlarını aşacak kadar genişletmiş bulunuyordu. Bu yüzden araları açıktı. Öte yandan İlhanlı hükümdarı Hülagu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kafkasya'ya girince Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

onlarla savaşmak zorunda kaldı. Bu kardeş hükümdarların ikisi de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

zengin Azerbaycan topraklarını ellerinde tutmak istiyorlardı. Bu yüzden aralarında savaş çıktı. Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Hülagu'yu tam bir bozguna uğrattı.
Berke Han'ın İlhanlılarla savaşması Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kıpçak ülkelerinden gelip Mısır'da devlet kuran Kölemenlerle (bkz. Memlûklar) arasında bir yakınlaşmaya sebep oldu.
Kölemen Sultanı Baybars ile dosluk kuran Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Bizans'la da ilgilenmeye başladı. 1265 yılında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yeğeni Nogay'ın komutasında 20 bin kişilik bir orduyu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Tuna'nın güneyine geçirdi. Bizans ordusunu yendi ve imha etti. Bu seferi ile Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İstanbul'da esir bulunan II. aaakavus'u da kurtararak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kırım'a götürdü.
Berke Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1266'da ölünce Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yerine Batu Han'ın torunu Mengü Temür geçti Mengü Temür Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kölemen Sultanı ile iyi ilişkilerini devam ettirdi ve Ögeday ile Çağatay oğulları arasındaki savaşlarda Ögeday'ın oğullarını destekledi. Bu sırada Berke'nin yeğeni Emir Nogay'ın nüfuzu çok artmış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devleti o yönetmeye başlamıştı. Emir Nogay bu nüfuzunu tam kırk yıl korudu ve bu süre içinde Altın Ordu hakanlarını tahta çıkaran ve onları kendi otoritesi altında tutan bir kumandan olarak kaldı.
Mengü Temür'den sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sırasıyla Tuta Mengü ve Teleboğa tahta çıktılar. 1291yılında tahta çıkan Tokta Han ise Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Emir Nogay'ın baskısından kurtulmak için fırsat kolladı ve nihayet 1300 yılında onunla savaştı ve galip gelerek öldürttü. Böylece devletin tek hakimi oldu. O tarihten sonra Aşağı İdil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Yayık ve Embe ırmakları boylarında yaşayan ve Emir Nogay'a bağlı kalmış olan boylara ve kavimlere "Nogaylar" denildi.
Tokta Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1312'de öldü ve yerine Özbek Han geçti. Özbek Han zamanında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu Devleti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tamamen bir Türk devleti oldu. Özbek Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kız alıp vererek Kölemenler (Memlûk) Devleti ile akrabalık kurdu. Artık Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hükümdar ailesi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yalnız dil ve kültür bakımından değil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kan bakımından da Türkleşmişti. Halk Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

zaten Türk idi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fakat artık bütün Kuzey Türklerine (Oğuzlara Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Bulgarlara Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kıpçaklara ve Kumanlara) Tatar deniyordu ve Türk kültürü de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Tatar kültürü olarak anılacaktı.
Tahta çıktığı zaman 30 yaşında olan Özbek Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

dinamik bir hükümdardı. Azerbaycan'ı zaptetti. Rus prenslerinden alınan vergi sisteminde değişiklik yaptı. Müslümanlığa da önem verdi ve Saray şehri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

önemli bir din merkezi oldu. Pek çok medrese ve cami yaptırdı. 1341'de ölen Özbek Han'ın yerine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

önce oğlu Tini Bey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ondan bir yıl sonra da öbür oğlu Cani Bey geçti. Cani Bey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu Devleti'nin son büyük hükümdarı sayılır. Onun zamanında devlet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha da güçlendi. İran'daki İlhanlılar Devleti dağıtıldı ve Cani Bey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Tebriz'i tamamen ele geçirdi. Fakat bu devirde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu Devleti'nin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kölemenlerle (Memlûklar) ilişkisi kesildi. Çünkü Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Anadolu'da kurulan yeni ve güçlü diğer bir Türk Devleti Osmanlılar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir yandan Balkanlara geçmiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir yandan da güneye yönelmişlerdi.

Cani Bey

1357 yılında ölünce Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

karışıklıklar başladı. Cani Bey'in oğlu tahta çıktı ve ancak iki yıl yaşadı. 1360-1380 yılları arasında süren kargaşalıkta Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

14 han tahta çıktı. Yirmi yıl süren bu karışık dönemden sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1380'de

tahta çıkan Toktamış Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

duruma hakim oldu. 1359'da ölen Berdi Bey'den sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu Han hanedanı sona ermiş bulunuyordu. Toktamış Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

taht üzerinde otoriteyi kurmuştu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ama bu arada birçok emir Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bağımsızlıklarını ve hanlıklarını ilan etmiş bulunuyorlardı. Ayrıca Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Litvanya ve Podolya prenslikleri de bağımsızlıklarını ilan ettiler. Emir Mamay Mırza ise Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendi başına hareket edecek bir güç ve nüfuza erişmişti ve Özbek Han'ın oğullarından Abdullah'ı tahta çıkardı. Böylece Altın Ordu Devleti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ikiye bölünmüş oluyordu.
Toktamış Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur Han'dan yardım görerek Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birliği yeniden kurmuştu. Ayaklanan Rusları ve Litvanyalıları da yenmişti. Bu başarılarını Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur'un yardımlarına borçlu idi. Ama Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

durumunu düzeltip güçlenince Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur'la ilişkisini kesmek istedi. Aralarında böylece başlayan anlaşmazlık büyüdü. Timur'la Toktamış Han arasında savaş kaçınılmaz oldu. Nihayet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1395 yılında yapılan Terek Savaşı'nda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur Han galip geldi ve Altın Ordu Devleti'ni Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir daha belini doğrultamayacak şekilde çökertti. Altın Ordu Devleti'nin başına Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kutluk Han'ı getirerek çekildi.
Toktamış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

batıya kaçarak Litvanya'ya sığınmıştı. Litvanya Kralı Witold'un yardımı ile Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

geri dönüp tahtını ele geçirmeye çalıştı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ama Kutluk Han'a yenildi. Litvanya ordusu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyük bir bozguna uğratıldı.
Kutluk Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

1401'de ölünce Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Emir Edige Mırza Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

onun yerine Şadi Bey'i tahta çıkardı. Bir süre sonra Edige Mırza ile anlaşmazlığa düşen Şadi Bey Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tahtı bırakıp kaçmak zorunda kaldı. Yerine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Pulat Bey geçti. 1409'da Rusları da yenen Edige Mırza Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bundan sonra gücünü kaybetmeye başladı. 1419'da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Toktamış'ın oğlu Kerim Berdi ile yaptığı bir savaşı kaybetti ve öldürüldü.
Bu sırada Litvanya Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yeniden kuvvetlerini toplamış ve Altınordu Devleti üzerine baskısını arttırmaya başlamıştı. Bu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altınordu Devleti'nin bölünmesine de yol açtı. 1437'de Uluğ Mehmed'in hakanlığı sırasında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devlet ikiye bölündü. Bu bölünme sonunda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kuzeyde Kazan Hanlığı kuruldu. 1441'de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Hacı Giray Kırım'da hanlığını ilan etti.
Bölünmeler devam ediyordu. 1486'da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Astrahan Hanlığı da kuruldu. Bu kargaşalıktan yararlanan Moskova Prensliği Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

300 yıllık Türk hakimiyetinden kurtulmuş oluyordu. 1502'de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kırım Hanı Mengli Giray Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

artık Osmanlılara tabi idi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fakat serbest hareket ediyordu. Gittikçe gücünü arttırarak hakimiyet alanını genişletti.
Altınordu'nun son hanı Şeyh Ahmed'in öldürülmesinden sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu devlet

ortadan kalkmış oldu.
Altınordu Devleti'nin ortadan kalkmasından sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir çok hanlık meydana geldi. Ama bunlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Büyük Altınordu Devleti'nin yerini tutamadılar. Altınordu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hem Türk dünyasının hem de bütün Doğu Avrupa'nın en önemli devletlerinden biri olmuş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bütün bu ülkeleri siyaset Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ekonomi ve kültür bakımından etkisi altına almıştı.
Altınordu devleti zamanında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

gerek Bulgar ve gerek Rus yurdunda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

eski idarede birtakım değişiklikler yapıldı. Her iki memleket Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'nun vassalı (tabii) olmakla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birtakım yükümlülüklere tabi tutuldular. Bu bakımdan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bilhassa Rus knezliklerinin vaziyeti enteresandır. Moğol-Türk kuvvetleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

fazla bir kalabalık teşkil etmediklerinden Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bütün Rus şehirleri ve köylerini işgal altına alıp Rus yurdunda kalmalarına maddeten imkân yoktu. Bu sebeptendir ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendileri için daha elverişli olan bozkır sahalarını işgal etmişlerdi.
Rus knezliklerindeki hâkimiyetleri idame ettirebilmek için de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birtakım askerî ve idarî tedbirler alınmakla yetinildi. Evvelâ Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

öteden beri mevcut olan knez idaresini olduğu gibi bıraktılar; Ryurik sülâlesine mensup olmak üzere Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

knezliklerin hâkimiyetlerini tanıdılar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hattâ istilâdan önceki büyük ve küçük knezlikler bile muhafaza edildi; yalnız şu şartla ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

knezler makamlarını han'a tasdik ettirmeğe mecburdular; yani han'ın tabii sayılıyorlardı.
İç intizam ve asayiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani polislik vazifesi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

knezlerin eline bırakılmıştı. Bunun dışında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

memleketin umumî asayişine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

han'a karşı mükellefiyetlerin yerine getirilmesine ve düşmanca hareketlerin ortaya çıkmasına mâni olmak maksadıyla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

han tarafından tâyin edilen yüksek memurlar gönderilmekte idi.
Rus yurdundaki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

240 yıl süren Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu "Tatar" hâkimiyetinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rus tarihi ve Rus halkı üzerinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

çok yönlü tesiri olduğu muhakkaktır. Batu Han Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

buraları zaptettiğinde Rus yurdu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tam bir siyasî anarşi içinde çalkandığından Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

iktisadî ve kültürel refahın gerekli şartlarından biri olan iç emniyet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

mevcut değildi. Altın Ordu tarafından tespit edilen kuvvetli bir disiplin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

evvelâ her yerde iç emniyet ve asayişin yerleşmesine neden oldu; yine bu asayişin kurulmasıyla ilgili olarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray ile Rus knezliklerindeki başkanlar ve darugalar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yahut askerî başbuğlar (tümen Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bin ve yüz beyleri) arasında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

muntazam bir münasebet temini maksadıyla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha Cengiz zamanında kurulan posta usulü Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yeni yol sistemi geliştirildi.
O zamana kadar bir tek para sistemi olmayan Rus yurdunda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

aynı esaslar üzerinde sikke bastırıldı. Rusça "dengi" (dengi=para Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tenke) tabiri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Türkçe tiyin (sincap derisi) sözünden gelmiştir; gümrükler intizamlı bir hale kondu ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rusça "tamojnya" (gümrük) tabiri de

Türkçe-Moğolca tamga-damga sözünden gelmektedir. Bunun dışında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rus knezlerinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyüklerinin ve askerlerinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray'a ve hattâ İç Moğolistan'a kadar gitmeleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birçok Rus büyüklerinin Tatarlar ile düşüp kalkmaları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Ruslar'ın yaşayış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

giyim tarzlarında olduğu gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

düşünüş ve görüşlerinde de Tatarlar'ın tesiri altında kalmalarına sebep olmuştur. Aynı şekilde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'da tatbik edilen kuvvetli bir merkeziyetçi devlet rejiminin ve han otoritesinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

dolayısıyla Rus knezlerine bir örnek teşkil ettiğinde şüphe yoktur.
Rus tarihinde "Tatar boyunduruğundan" bahsetmek o kadar moda olmuştur ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Sovyet Rus tarihçileri bile bu tâbiri tekrar ele almışlardı. Şüphesiz yabancı bir zümrenin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hele ırk ve din bakımından büsbütün ayrı olan bir kavmin hâkimiyeti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kolay bir şey değildir. Fakat Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

240 yıl süren Altın Ordu hâkimiyeti neticesinde Ruslar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

dillerini

dinlerini

topraklarını ve idare teşkilâtlarını tamamıyla muhafaza etmekten başka Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bütün bunları kuvvetlendirmeğe de muvaffak olduklarına bakılırsa Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu Tatar hâkimiyetinin "boyunduruk" olmadığı anlaşılır. Yalnız yabancı bir zümrede değil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

normal hükümet idaresinde bile Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

isyan çıkarsa derhal bastırılır ve bu münasebetle şiddet kullanılır Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sırasına göre binlerce kişi öldürülür; mükellefiyetler yerine getirilmediği zaman Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

güç ve şiddetle bunların icrası için zor kullanılır. Altınordu baskakları ve darugalarının da başka türlü hareket etmedikleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tarihî bir hakikattir.
Altınordu'nun Rus knezliklerindeki hâkimiyetinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sonraki Rus çarlarının Kazan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Başkurt

Sibir

Kırım

Kafkas ve Türkistan'daki hâkimiyetlerine nispetle kat kat yumuşak olduğunda Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

zerre kadar şüphe yoktur. Korkunç İvan'ın ve Romanof ailesinden gelen Çar hükümetlerinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Türk kavimlerini imha yolunda aldıkları tedbirlerin onda birinin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu hanları tarafından alınmadığı muhakkaktır. Rus knezlerine yapılagelen bazı tazyikler ve şiddetler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha ziyade Ruslar'ın Saray'da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hanlar yanında yaptıkları entrikalardan ileri gelmiştir. Moğol-Türk devleti an'anesinin icabı olarak Altın Ordu'da tam bir din ve dil toleransı vardı.
Metbu [bağımlı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tâbi olan] kavimler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

pek de ağır olmayan mükellefiyetleri doğru dürüst yerine getirdikten sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

lüzumsuz yere tazyike maruz kalmıyorlardı. Rus kilisesi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu hanlarının verdikleri "yarlık"lar sayesinde tarhanlık kazanmıştı; yani her nevi vergi ve mükellefiyetlerden kurtulmuştu; böyle olmasına rağmen Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sonraları Tatarlar'a karşı Rus imha siyasetini besleyen müessese Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bilhassa

kilise olmuştur.
İkibuçuk yüzyıl süren Tatar hâkimiyetinin tesiri meyanında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu hanları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rus ahalisi nazarında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tam bir hükümdar gibi telâkki ediliyordu; bu yüzdendir ki Rus knezleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ancak Altın Ordu hâkimiyetinden çıktıktan sonra "Çar" lâkabını almağa cesaret ettiler. Batu Han'ın kumandasında fütuhat yapan kuvvetlerin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

600.000 kişiden ibaret olduğu söylenmektedir. Bunun ancak 60.000'i Moğol'du; kalan kısmı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

muhtelif Türk kavimlerinden toplanmıştı; kumanda heyetinin ve bazı memuriyetlerin başında Moğollar bulunmakta idi.
Tatar adının menşeinin Türk olması lâzım gelir. İşte bu sebeptendir ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol istilâsını yapan bütün kuvvetlere Avrupalılar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol ve Türk fark edilmeksizin "Tatar" demişlerdir. Bu sebepledir ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz ordularındaki Türk kavimleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendilerini böyle adlandırmasalar bile Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yabancılar karşısında böyle görünmeğe başlamışlardır. Çok zaman geçmeden İdil boyunda yerleşen Moğollar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kalabalık Türk unsuru arasında eriyip gitmişlerse de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu sahanın ahalisi Türk olmasına rağmen "Tatar" adıyla tanınmağa başlamışlardır. Moğol istilâsının neticesi olarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İdil-Ural ve Sibirya'da Türk unsuru arttığı gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir dereceye kadar Moğol unsuru da yerli ahali ile karışmıştır; fakat bu zümrenin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha ziyade yüksek tabakaya mensup olduğu anlaşılıyor.
Ahalisi 922'den beri Müslüman olan Altın Ordu'da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batu'nun küçük biraderi Berke Han'ın (1255-1266) Müslümanlığı kabul etmesiyle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu ülke

tam mânasıyla bir Türk-İslâm devleti haline gelmiştir. Zaten bu mıntıkada Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

922'den beri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İslâm kültürü yayılmıştı. Saray şehri kurulup da Türkistan'la ticaret münasebetleri tekrar kuvvet bulduktan sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'da Müslüman tesirinin birdenbire başka tesirlere üstün geldiğini görüyoruz; neticede Saray hanları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Müslüman oldular.
Berke Han'ın hâkimiyet zamanı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altınordu'nun Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Büyük Hakanlık'tan ayrıldığı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani istiklâlini ilan ettiği zamana tesadüf etmektedir; Berke Han kendi namına sikke bastırmakta ve tamamıyla müstakil bir hükümdar gibi hareket etmekte idi. Umumiyetle onun zamanı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'nun en parlak devri olarak tanınmaktadır; yeni bir "Saray" (Yeni Saray) şehrinin kuruluşu da bunu teyit etmektedir.
Özbek Han (1313-1342) zamanında İslâm dini Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büsbütün kuvvetlendi. Saray şehri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

diğer İslâm memleketlerinin büyük şehirleri gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

camiler

medreseler ve tekkelerle süslenmeğe başlandı; hükümdar sarayında âlimler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şeyhler

seyyidler ve hocalar itibar kazandılar; medreseler ve mektepler açıldı.
Muhtelif İslâm memleketlerinden ustalar çağrılmaya başlandı. Meşhur İslâm âlimlerinden Kutbeddin-ür-Razî Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Şeyh Sadeddin Tefaaaî ve başkalarının Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Canibek Han zamanında (1340-1357) Saray şehrinde kaldıkları malûmdur. Nehc'ül-feradis gibi enteresan bir kitabın Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ya doğrudan doğruya Saray'da veya Saray hanlarının emriyle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yine Altın Ordu hâkimiyetinde bulunan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Harezm'de tertip edilmiş olması Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yazı dilinin burada mühim gelişme kaydettiğini göstermektedir.

Altınordu'nun XIII-XIV. yüzyıllarda siyasî Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

iktisadî ve kültürel bakımdan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yalnız Şarkî Avrupa'nın değil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

umumiyetle Türk dünyasının en mühim mevkilerinden biri olduğunda şüphe yoktur. Bu devletin ahalisinin büyük bir kısmı -Rus yurdu müstesna- halis Türk'tü; ancak üst tabakada Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol unsur mevcuttu. Bu unsur da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kısa bir zaman içinde tamamıyla Türkleşmişti. Devlet teşkilâtı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz'den çok önce teşekkül eden devlet sisteminden ibaretti. Göktürk ve Uygur teşkilâtının mühim unsurlarının Altın Ordu (ve umumiyetle bütün diğer Türk devletlerinde ) mevcut olduğu muhakkak gibidir; hele teşkilât sözlerinde (ıstılahları) Uygurca mefhumların kullanıldığı görülmektedir; bunun içindir ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu ve sonraki hanlıkların devlet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

iktisat ve sosyal teşkilâtlarını öğrenmek Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğolların kendi iç teşkilâtlarından başka daha evvelki Türk devletleri ve heyetlerinin vaziyetlerini bilmeğe bağlıdır.
Elde mevcut sınırlı kaynaklara göre Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'da askerlik Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ziraat

ticaret

vergi ve her çeşit mükellefiyetleri tanzim eden belirli kanunlar mevcuttu. Cengiz tarafından kurulan teşkilâttan başka Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

siyasî ve sosyal hayatın her safhasını düzenleyen birçok nizamlar tatbik edilmekte idi. Bu itibarla da Altın Ordu Devleti'nin "yasalı" (kanunlu) bir siyasî varlık olduğu ortadadır.
Ahalinin yalnız göçebe olmadığı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şehirlerin ve köylerin çokluğu ile derhal görülmektedir. Zaten Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Orta-İdil boyundaki Türkler'in çok erkenden köyler ve şehirler kurdukları malûmdur. İdil'in aşağı mecrasında bulunan Türk-Moğol unsurunun da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yavaş yavaş şehir ve köylere yerleştikleri görülüyor. Azerbaycan da dahil olduğu halde Altın Ordu'ya ait sahada Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şimdiye kadar 25 şehir tespit edilmiştir. Bunlar: Azak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Batçin

Bakû

Büler

Bulgar

Derbent

Gülistan (Saray'ın banliyösü) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kırım

Kırım-Cedit Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Macar

Macar-Cedit Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Mahmûd Âbad Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Muhşı

Ordu

Ordu-Cedit Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Ordu-Bazar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Recan

Saray

Saray-Cedit Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saraycık

Sığnak-Cedit Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Tebriz

Ükek

Hacı-Tarhan (Zeci-Tarhan) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Şabran

Şamaha.
Demek ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altınordu

sadece bir "step imparatorluğu" değildi. Bu sayılan şehirlerin büyük bölümü Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyük ticaret merkezleri ve "ihracat ve ithalât" iskeleleri ve transit istasyonları idi. Bilhassa Saray şehrinin büyüklüğü ve güzelliği hakkında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

şehri bizzat gezen seyyahların elinden çıkan kayıtlar mevcuttur. Bu cins kayıtlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yapılan hafriyat (kazı) neticesinde tamamıyla tespit edilmiştir. Saray şehrinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

mükemmel bir su tesisatı olduğu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bahçelere

evlere varıncaya kadar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

su borularıyla su getirildiği meydana çıkmıştır; çini aaayinatı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yapıcılık ve bilhassa maden işleme hususunda mühim ilerlemeler elde edildiği Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

çıkan eserlerle sabittir.
Bu itibarla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehrinin ve içinde yaşayan ahalisinin (yani yerli Türkler'in) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devirlerinin diğer memleketlerinden geride durmadıkları açıktır. Meydana çıkarılan maden eritme ve işletme tesisatının mükemmelliği Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu ustalarının Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hattâ bu hususta birçok millet ustalarını geride bıraktıklarını gösterir. Bu suretle Saray şehrinde (bilhassa Saray-Berke'de) İtil ve Bulgar şehirlerinin geleneği Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yalnız muhafaza edilmekle kalmamış Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

daha da ileriye götürülmüştür. Saray Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

aynı zamanda Türkistan Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

İran

Anadolu

Bizans

Rus

Ceneviz ve Orta Avrupa'dan gelen tüccarların buluştukları bir merkez olması hasebiyle de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

büyük bir ehemmiyete sahipti; burada ayrı milletler için ayrı mahaller kurulduğu ve herkese kendi memleketinde alışık olduğu hayata göre yaşamak imkânı verildiğini biliyoruz.
Altınordu'nun merkezi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehri idi. Saray şehrine "Taht ili" denirdi. Batu zamanında tesis edilen Saray şehri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Berke Han zamanında daha müsait bir yere nakledilerek Yeni Saray Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yahut Saray-Berke adını aldı (İdil'in sol kollarından biri olan Tsares mevkiine yakın). Hanlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray şehrinin "Gülistan" denilen banliyösünde yaşıyorlardı; burası bilhassa hanların Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kışı geçirdikleri bir yerdi; yazları ise eski âdet üzere "yaylağa" çıkarlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Don ve Özü arasında kalırlardı. Hanların "yaylak"lardaki ordugâhları da büyük bir şehir manzarası arz ediyor Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hanım ve büyüklerin süslü çadırları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

geniş bir sahayı kaplıyordu.
Keçeden yapılan çadırların (yurt) içi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kıymetli halılarla süslü idi; hanın tahtı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

altın ve kıymetli taşlarla bezenmiş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ayakları gümüşten idi. Bayram ve yortu günlerinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yabancı elçiler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

merasimle kabul edilirdi; bu münasebetle hanın tahtı etrafında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hatunu ve hanedan âzasına mensup büyükler bulunuyordu. Hanın birkaç karısı olurdu; fakat biri Ulu-Hatun Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yani baş kadın sayılırdı. Ulu-Hatunların mevkileri gayet yüksek olup Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devlet idaresine bilfiil iştirak ederler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hattâ

hanın muvafakatiyle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendi adlarından "yarlık" verdikleri olurdu. Ulu Hatun Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Osmanlı sultanlarının saraylarındaki baş kadınefendi ve Valide sultana çok benzemektedir; yalnız Valide Sultanın yetkileri daha geniştir.

Hanlar

yalnız Tatar büyüklerinin kızlarını değil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Bizans imparatorlarının ve Rus knezlerinin kızlarını da alıyorlardı; ezcümle Özbek Han'ın karısı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rum kayseri Andronikos Paleologos'un kızı idi. Umumiyetle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu Devleti'nde kadınların sosyal konumları yüksekti ve bu konuda eski Türk gelenekleri devam ettiriliyordu. Hanın hatunları ayrı saraylarda yaşıyorlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

göç ederken kendilerine mahsus çadırları bulunuyordu; hattâ kendilerinin mescit ve camileri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hoca ve imamları olduğu gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

umumî hayatta ayrı muhafız kıtaları da vardı; Altın Ordu kadınları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

umumî hayatta görünürler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hattâ han hatunları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

âlimler ve şairler meclisine bile devam ederlerdi.
Altınordu Devleti'nde resmi dil Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Çağatay Türkçesi idi. Önceleri Gök Tengri'ye tapıyorlardı ama kısa zamanda bütün ülke Müslüman oldu. Bir süre sonra devlet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

tam anlamı ile Türkleşti. Ama bu "Türkleşme" deyimi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hükümdar ailesi içindir. Halkın yüzde doksanından fazlası Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

zaten Türk idi. (Kuman-Kıpçak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Bulgar... Türkleri).
Bugün Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Tatar adıyla anılan Türkler de Altın Ordu Devleti'nin halkıdır ve Tatar adı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

"Kuzey Türkleri" anlamında bir genel ad olmuştur. Moğollar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

çok küçük bir azınlık haline düşmüştü. Askerin büyük çoğunluğu da Türk idi. Moğol azınlığı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Türklerle karışmış ve eriyip gitmişlerdi. Ama hanlar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moğol sülalesinden geliyordu. Bunlar da Türklerle evlendikleri için Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

zamanla Moğol etkisi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sadece idare şeklinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

teşkilatta kaldı.
Altınordu'nun idare sistemi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

eski Türk esaslarına dayanmaktadır; bu esaslarda bilhassa bozkır an'anesi ve teşkilâtı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

mühim bir yer tutuyordu. Ahalinin gittikçe toprağa bağlanması Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ziraat

ticaret ve sanayiin gelişmesi üzerine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devlet idaresinde bu esaslar da dikkate alınmıştı. Altın Ordu'nun resmi ismi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

aslında "Büyük Ordu"dur. Bu devlet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birkaç kısma yahut "Ulus"a ("ölüş Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hisse") bölünürdü; Rusya bile birkaç "Ulus"tan ibaret olduğu gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Başkurt

Bulgar

Mokşı elleri de birer ayrı ulus teşkil etmişti; bundan başka Kafkas ve Karadeniz sahaları da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ayrı uluslara bölünmüştü.
Ulus Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

onun başında bulunan türelerin (büyük memur) adını alırdı. Ulus içinde de Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Cengiz'in tespit ettiği ve tamamıyla askerî mahiyette olan bir bölüm vardı; ezcümle: tümen (10 bin) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bin

yüz ve on beylikleri; tümen beyi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

on bin kişilik kuvveti çıkaran bölgenin başbuğu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bin beyi

bin kişilik kuvvetin başı v.s. Bu bakımdan Altın Ordu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

gayet intizamlı bir askerî ve mülkî idare teşkilatına sahipti. Halis Türk olan ulusların en yüksek idare (sivil) memuruna Daruga denilirdi ki Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

vali karşılığı olsa gerektir; Rus uluslarındaki en yüksek Tatar valisi de Baskak adını taşırdı; baskakların idarî merkezine de "yurt" denirdi.
Baskaklar Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bulundukları yerde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rus knezleri ve ahalisinin Altın Ordu'ya boyun eğmelerine nezarete memurdu; bu maksatla onun emrinde asker de bulunurdu. Rus ahalisinden "kafa vergisi" alındığından Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ahali sayımı yapılır (ilk sayım 1257'de) ve ona göre Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

baskaklar vergi alırlardı; mal ve mülkten ayrıca âşar (onda bir) da toplanmakta idi. Darugaların da aynı şekilde icrai faaliyette bulundukları görülmektedir; yerli Türk ahalisinin birçok mükellefiyetlere tabi olduğu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yarlıklardan anlaşılıyor. Ancak "Tarhan" olan kimseler Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

her nevi mükellefiyetten ve vergilerden kurtuluyorlardı. Tarhanlık hakkı da han tarafından verilir ve "Tarhanlık yarlığı" ile tasdik olunurdu.
Hana Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

devlet idaresinde "Divan" adını taşıyan bir meclis yardım ederdi. Ekserî Türk-İslâm devletlerinde rastladığımız bu müessesenin Altın-Ordu'daki mahiyeti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kesin olarak bilinemiyor; bilhassa bu divanın yazıcıları (Divan bitikçi'leri) tâbiri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

yarlıklarda sık sık zikredilmektedir. Dış memleketlere gönderilen elçilere ve yardımcılarına Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

"elçi-keleci" denirdi. Ayrıca; yol Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

vergi

ticaret işlerine nezaret eden memurlar mevcut olup bunların vazifeleri Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birer birer tâyin ve tespit edilmişti. Ticaretin Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'da çok inkişaf ettiğini de söylemiştik; buna bağlı olarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

para sistemi de gayet muntazamdı; maden para ile yan yana Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kâğıt para usulü de vardı.
Altınordu'nun siyasî tarihi cihetine gelince Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bu hakanlık Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Doğu Avrupa'yı elinde bulundurmakla Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birçok bakımdan Hazar Hakanlığı'nı andırmaktadır. İşgal ettiği coğrafî vaziyetinin icabı olarak Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

birçok devletlerle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

siyasî

iktisadî ve kültür münasebetleri tesis etmiştir. Bizans'la Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Mısır Memlûkları ve Osmanlılarla münasebetleri olduğu gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bilhassa Litvanya-Lehistan Devleti'yle yakın bir münasebet tesis edilmişti. Altın Ordu ile İlhanîler arasında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Hazar Denizi'nin güney sahası ve Harezm yüzünden daimî bir ihtilâf ve rekabet vardı; bunun içindir ki Altın Ordu ile Mısır Memlûkları arasında sıkı bir dostluk kuruldu; aynı vecihle sonraları Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Yıldırım Bayezid ve Toktamış Han'ın her ikisinin de Timur Han tarafından büyük bir tehliaaae maruz kalmaları üzerine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Osmanlı Devleti'yle Altın Ordu arasında yakın bir dostluk hâsıl oldu; her iki ülkeden Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

karşılıklı elçiler ve tüccarlar gidip gelmeye başladılar.
Timur istilâsı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altınordu hanlarıyla Osmanlı sultanlarının Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

sonraları da iyi münasebetleri devam ettirmelerini sağladı. İkinci Murad Han ile Fatih Sultan Mehmed zamanında da bu dostluk mevcuttu. Altınordu hanlarından olup sonra Kazan Hanlığı'nı kuran Uluğ Muhammed'in Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

II. Murad'a ve sonraki hanların Fatih Sultan Mehmed'e gönderdikleri bitikleri (name Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

mektup) bunu göstermektedir. Moskova knezliğinin tedricen yükselmesi ve tehlikeli olmağa başlaması üzerine Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu ile Litvanya-Lehistan arasında Ruslar'a karşı bir cephe teşkil etmek istendi.
Birçok etkenlerin bir araya gelmesiyle Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

gittikçe zayıf düşen Altın Ordu Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur'un arka arkaya indirdiği üç darbeden sonra (bu seferler esnasında Saray şehri kâmilen yıkılmıştır) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir daha kendine gelemedi. Hanedan üyeleri arasında çıkan iç mücadele Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

ticaret hareketlerinin gittikçe azalması Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

komşularının kuvvetlenmesi neticesinde Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu Hakanlığı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

gittikçe kuvvetten düştü. Altın Ordu'nun son büyük hanı Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Timur Han ve Yıldırım Bayezid Han'ın çağdaşı olan Toktamış Han'dır (1376-1391).
Ondan sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

"Taht-İli"nde (Saray'da) Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

hanlar

sık sık değişmiş ve karşılıklı şiddetli mücadeleler yapmışlardır. 1480 yılında Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Saray Hanı Seyyid Ahmed Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Moskova büyük knezi III. İvan'ı baş eğmeğe zorlayarak Rusya üzerinde eski hâkimiyetini tekrar kurmak teşebbüsünde bulunmuşsa da Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kâfi miktarda kuvvete sahip olmadığı gibi Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

arkada bazı tehlikeler baş gösterdiğinden Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

bir meydan muharebesi olmaksızın Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Don boyunca çekilip gitmişti. Bundan sonra Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Rusya üzerinde 240 yıldan beri devam edip gelen Altınordu hâkimiyeti Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

kendiliğinden kalkmıştır. Zaten Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Altın Ordu'nun ömrü de sona ermiş gibiydi. 1502'de bu devlet Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

artık

tarihe karışmış bunuyordu. Bu hakanlığın harabeleri üzerinde birçok hanlıklar yükseldi; bunlar: Kırım Altınordu (Altın Ordu) İmparatorluğu (Devleti Hanlığı) Smiliv

Kazan

Sibir

Astrahan ve Nogay hanlıkları idi.